De andere kant van het Drents-Friese Wold

Onlangs genoot ik met mijn gezin van een ontspannen weekje vakantie in eigen land. Wij verbleven in Appelscha, dat net op de grens van Drenthe naar Friesland ligt. En laat dat nu vlakbij het prachtige en veelzijde Drents-Friese Wold zijn! Omdat onze zoon laatst op school les heeft gehad over de Tweede Wereldoorlog, konden wij het nuttige met het aangename combineren. Namelijk lekker struinen door de bossen en een bezoek brengen aan een echt onderduikershol.

Wat is een Onderduikershol?

Het onderduikershol in het Drents-Friese Wold werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt als onderduikplek door een aantal jonge mannen. Velen maakten gebruik van dit piepkleine, donkere en vochtige onderkomen. Dit is welliswaar een replica van het origineel, maar zo zag het er werkelijk uit. Overigens zijn er in de bossen rondom Appelscha meerdere van dit soort plekken te vinden. Wij ontdekten er zelfs een tijdens een wandeling door het bos achter het park waar wij verbleven. Die was minder diep en werd gebruikt door buitenlandse soldaten die op de vlucht waren. Vaak werden deze onderduikers verzorgd door mensen uit nabij gelegen boerderijen. Heel bijzonder allemaal.

Wat is het verhaal achter dit onderduikershol?

Het verhaal achter dit onderduikershol heeft helaas geen vrolijk einde. De jonge mannen zijn ontdekt en meegenomen door de Duitsers. Hun onderkomen in het Drents-Friese Wold werd opgeblazen. De mannen die  ‘De Wigwam’, zoals het hol ook wel werd genoemd, bouwden in 1943, kwamen allemaal uit Diever. Zij besloten het schuilhol te graven omdat zij niet verplicht wilden werken in Duitsland. In totaal maakten nog veel meer mensen gebruik van dit onderduikershol. Het was letterlijk een komen en gaan van onderduikers. Zelfs een aantal Amerikaanse vliegeniers vonden een veilig onderkomen in de Wigwam. Op het moment dat de Duitse bezetter het hol ontdekte in november 1944, waren er 11 mensen aanwezig. Zij werden allen gearresteerd en op transport gezet naar concentratiekampen in Duitsland. Slechts een van hen keerde terug. Bij de ingang van de onderduikershol staan alle namen van de slachtoffers.

Het onderduikershol zelf

Na enig speurwerk vonden wij het onderduikershol in de bossen. Het was inderdaad goed verstopt! Toen wij er aankwamen was er niemand, maar we begrepen al snel dat meer mensen van het bestaan afwisten, want er volgden nog wat andere mensen. Iedereen werd er stil van. Hoewel het hol niet groot is, besef je ineens wel hoe het vroeger voor die mannen geweest moet zijn. Zelfs overdag zag je geen hand voor ogen in het kleine onderkomen. Je krijgt er bijna claustrofobie van! En dan te bedenken dat er op het moment van ontdekken maar liefst 11 mannen in zaten! Het was overdag al niet prettig, laat staan hoe het er ’s nachts geweest was. En dan die constante dreiging. Petje af voor diegenen die het er uit hebben kunnen houden.

Waar vind je het onderduikershol?

De coördinaten van het onderduikershol zijn 52°52’35.0″N 6°17’11.3″E, maar dat zegt veel mensen nog niet veel. Gelukkig zijn er bordjes die aangeven waar het hol zich bevindt in het Drents-Friese Wold. Het onderduikershol bevindt zich bij het plaatsje Diever. Wij hebben de auto geparkeerd op het parkeerterrein van de camping aan de Doldersummerweg. Vanaf hier zijn er twee wandelroutes naar het onderduikershol. Je loopt als het ware zó het bos in. Ideaal dus! Het onderduikershol is echt een klein stukje interessante Nederlandse geschiedenis die zich goed laat combineren met een lekkere wandeling. Dus ben je in de buurt, breng dan zeker een bezoekje!

Dit blog is redactioneel tot stand gekomen. Volg ons op Facebook en Instagram voor nog meer leuke tips. Schrijf je ook meteen in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en maak meteen kans op leuke prijzen!